ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΑΦΟΡΙΣΜΕΝΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΟΙ ΧΩΡΙΚΟΙ ΚΑΛΛΟΝΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

Δεν ήταν μόνον ο Θεόφιλος Καίρης, ο Εμμανουήλ Ροΐδης και ο Αντρέας Λασκαράτος που τους αφόρισαν οι σκοταδιστές ρασοφόροι της εποχής τους.
Και ένας δάσκαλος από την Μυτιλήνη αφορίστηκε και μάλιστα από τον ίδιο τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κωσταντινούπολης Ιωακίμ Γ’.
Πρόκειται για τον δάσκαλο Γιάννη Κ. Κόντο, που γεννήθηκε στο χωριό Βρυσιά της Μυτιλήνης, γύρω στα 1860 και υπηρετούσε σχολάρχης στο γνωστό και φημισμένο για τις σαρδέλες του κεφαλοχώρι Καλλονή.
Σημασία μάλιστα έχει η αιτία του αφορισμού που ήταν το γεγονός ότι ο δάσκαλος αυτός υπεράσπιζε τα συμφέροντα των συγχωριανών του από την αρπακτική βουλιμία της διοίκησης του μοναστηριού της περιοχής, που εξαρτιόταν κατ’ ευθείαν από τον Οικουμενικό Πατριάρχη.

Ο εικοσιτετράχρονος τότε δάσκαλος «Γιαννίκος» Κόντος μελετώντας τα αρχεία της «Μονής Λειμώνος» βρήκε μια διαθήκη που απ’ αυτή φαινόταν πως ορισμένοι πόροι των κτημάτων της Μονής έπρεπε να δίνονται στην Κοινότητα της Καλλονής και όχι να τους καρπούνται οι καλόγεροι και το Πατριαρχείο.

Κατατόπισε τους χωρικούς κι’ άρχισε μακρόχρονη αλληλογραφία και πατριαρχικές «βούλες» και δημοσιογραφικό αγώνα στην «Αμάλθεια» της Σμύρνης. Και όταν το Πατριαρχείο κατάλαβε πως η υπόθεση έπαιρνε επικίνδυνες διαστάσεις σε βάρος του, γιατί οι χωρικοί κι ο δάσκαλος δεν εννοούσαν να υποχωρήσουν, τότε, στα 1884, ο Πατριάρχης Ιωακίμ Γ’ τον αφόρισε.

Ο αφορισμός σαν όπλο στα χέρια των Πατριαρχών και Δεσποτάδων ήταν τρομερό. Κυριολεκτικά εξουθενωτικό για τον αφορισμένο. Σ’ ένα περιβάλλον που το διαμόρφωνε η καλογερίστικη τρομοκρατία που ο ζυγός της θρησκείας ήταν ασήκωτος και στον Λαό κυριαρχούσε η αμάθεια η θρησκοληψία, η δεισιδαιμονία και η αγυρτεία, ένας αφορισμένος ήταν ο λεπρός και ο αποδιωγμένος.

Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι τι έκαναν οι χωρικοί για τον αφορισμένο συγχωριανό τους δάσκαλο.
Το χωριό στάθηκε ολόκληρο κοντά στον δάσκαλο του, που αγωνιζόταν για το δίκιο και το συμφέρον του χωριού. Έγιναν και πολλά διαβήματα για την «άρση» του άδικου αφορισμού χωρίς αποτέλεσμα.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Γιώργου Δ. Καρανοκόλα,  «Ρασοφόροι συμφορά του Έθνους»,  Σελ. 115, εκδ. Γραμμή,  Αθήνα 1976. Ολόκληρο το βιβλίο ΕΔΩ.