Πέμπτη 6 Νοεμβρίου 2014

ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ: Ο ΚΟΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ

Ο Ηράκλειτος θεωρούσε ως ουσία της ειμαρμένης τον λόγο, ο οποίος διαποτίζει την ουσία του σύμπαντος.
Πρέπει ν’ ακολουθήσουμε τον κοινό (Καθολικό/Κοσμικό/Συμπαντικό) λόγο. Ενώ όμως ο λόγος είναι κοινός, οι πολλοί ζουν σαν να έχουν δική τους φρόνηση.
Για να μιλήσει κανείς με σύνεση πρέπει να στηρίζει τους ισχυρισμούς του σε αυτό που είναι κοινό στα πάντα (τον κοινό λόγο).
Η φρόνηση όλων είναι κοινή και είναι αυτή που βασίζεται στον κοινό λόγο.
Σ’ όλους τους ανθρώπους έχει δοθεί η δυνατότητα για αυτογνωσία και σωφροσύνη.
Τα πέρατα της ψυχής δε θα βρείς προχωρώντας, όσο μακριά και αν σε φέρει ο δρόμος σου · τόσο βαθύ λόγο περιέχει.
Στην ψυχή μέσα υπάρχει λόγος που αυξάνει από τον εαυτό του.
Αφού ακούσετε όχι εμένα αλλά τον Λόγο, είναι σοφό να ομολογήσετε ότι το Εν είναι τα πάντα και τα πάντα είναι ένα.
Τον λόγο αυτόν που υπάρχει αιώνια, πάντα υπάρχουν άνθρωποι που είναι ανίκανοι να τον καταλάβουν και πριν τον ακούσουν και αφότου τον ακούσουν για πρώτη φορά. Γιατί, ενώ τα πάντα συντελούνται σύμφωνα με αυτόν το λόγο, αυτοί μοιάζουν άπειροι όταν καταπιάνονται με λόγια και έργα σαν αυτά που εγώ εκθέτω, όποτε διακρίνω το κάθε τι σύμφωνα με την φύση του και το εκθέτω όπως έχει. Αλλά οι κοινοί άνθρωποι δεν έχουν συνείδηση για τα όσα πράττουν όταν είναι ξυπνητοί, ακριβώς όπως λησμονούν όσα είδαν στον ύπνο τους.
Μ’ όποιον πάνω απ’ όλα αδιάκοπα συναναστρέφονται, τον λόγο, που τα διοικεί όλα, από αυτόν απέχουν κατά την συνείδηση κι αναγνώριση - κι έτσι όσα καθημερινώς συναντούν τους φαίνονται ξένα κι ανοίκεια.
Όσοι δεν κατανοούν τον λόγο, όταν τον ακούν μοιάζουν με κουφούς. Σ’ αυτούς ταιριάζει η παροιμιώδης έκφραση: παρόντες απόντες.
Τα πιο πολλά από τα θεία πράγματα μας διαφεύγουν από απιστία, και έτσι δεν αναγνωρίζονται.
«βλὰξ ἄνθρωπος ἐπὶ παντὶ λόγωι ἐπτοῆσθαι φιλεῖ.»
Ο άνθρωπος που είναι βλάκας, θέλει να πτοείται με το παραμικρό μπροστά σε κάθε λόγο.
“τοὺς καθεύδοντας ἐργάτας εἶναι καὶ συνεργοὺς τῶν ἐν τῷ κόσμῳ γινομένων.”
Οι κοιμισμένοι είναι εργάτες και συνεργοί σ’ αυτά που γίνονται στον κόσμο.
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ
Προκειμένου να επιβάλει η χριστιανική ηγεσία το δόγμα της και τον δογματικώς δοτό «αποκεκαλυμμένο διά των ιερών γραφών» εξωσυμπαντικό Θεό, έθεσε την φιλοσοφία υπό άγριο διωγμό κατακρεουργώντας φιλοσόφους, καίοντας βιβλιοθήκες, κλείνοντας δια νόμου Φιλοσοφικές Σχολές κ.τ.λ. Μέγιστο εμπόδιο αποτελούσε ο, κατέχων κορυφαία θέση στην Ιστορία του Πνεύματος και του Πολιτισμού, Εφέσιος φιλόσοφος Ηράκλειτος, του οποίου ο Λόγος, ως αρχή που συντηρεί κι ενώνει τον κόσμο είναι -φυσικά- συμπαντικός.
Παρουσίασαν, λοιπόν, οι ταγοί του χριστιανισμού το «κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο», το οποίο υποτίθεται ότι γράφτηκε -πού αλλού;- στην Έφεσο, το οποίο αρχίζει με - τι άλλο; - με το Λόγο: «Εν αρχή ην ο λόγος και ο λόγος ην προς τον Θεόν και Θεός ην ο Λόγος. Ούτος ην εν αρχή προς τον Θεόν. Πάντα δι΄ αυτού εγένετο και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ εν ο γέγονεν».
Ο “Λόγος” για τους Χριστιανούς λοιπόν είναι ο “Θεός” Γιαχβέ, ως Υιός, ο οποίος υπήρχε στην αρχή (προσυμπαντικός κι εξωσυμπαντικός) κι από αυτόν δημιουργήθηκαν τα πάντα. Πρόκειται για την αντίληψη περί «λόγου», που συνδέει τον όρο αυτό όχι με την κοσμολογία και την κατά φύση φιλοσοφική σκέψη, αλλά με το εβραϊκό δόγμα της δημιουργίας του κόσμου εκ του μηδενός και με την βούληση του Ιουδαϊκού ιερατείου και των εξουσιαστικών “νόμων” του και γραφών του, που υποκαθιστούν τον Κοσμικό Λόγο.
Στην Έφεσο επίσης αναφέρεται ο Ιωάννης και στην Αποκάλυψη (β΄ 1-7), ενώ προς Εφεσίους έχει απευθύνει επιστολή ο Απόστολος Παύλος. Αργότερα πλάστηκαν οι παραδόσεις περί συγγραφής και του ευαγγελίου του Λουκά στην Έφεσο, αλλά και της έκδοσης των επιστολών του Παύλου, καθώς και του θανάτου της Παναγίας εκεί, η οποία είχε δήθεν μεταβεί στην Έφεσο μαζί με τον Ιωάννη.
Ο Ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο ήταν ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Αποτελούνταν από διπλή ιωνική κιονοστοιχία από 117 κίονες εξωτερικά και τριπλή κιονοστοιχία στη δυτική πλευρά.
Το +406 ο Ιωάννης Χρυσόστομος -ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΑΝΕΣΠΑΣΕΝ- διέταξε την εκθεμελίωση και πυρπόλησή του: «Μαθών δε την Φοινίκην έτι περί τας των δαιμόνων τελετάς (ο Ιωάννης Χρυσόστομος) μεμηνέναι, ασκητάς μεν ζήλω θείω πυρπολουμένους συνέλεξε, νόμοις δε αυτούς οπλίσας βασιλικοίς κατά των ειδωλικών εξέπεμψε τεμενών, τα δε τοις καταλύουσι τεχνίταις και τοις τούτων υπουργοίς χορηγούμενα χρήματα ουκ εκ ταμιείων βασιλικών λαμβάνων ανήλισκεν, αλλά τας πλούτω κομώσας και πίστει λαμπρυνομένας γυναίκας φιλοτίμως ταύτα παρέχειν ανέπειθε, την εκ της χορηγίας φυομένην ευλογίαν επιδεικνύς τους μεν ουν υπολειφθέντας των δαιμόνων σηκούς τούτον τον τρόπον εκ βάθρων ανέσπασεν»
(Θεοδώρητος, Εκκλησιαστική Ιστορία, 329-330).
Άλλα τεμάχια του ναού χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση χριστιανικών ναών στην περιοχή κι άλλα μεταφέρθηκαν αργότερα κατ΄ εντολή του Ιουστινιανού στην Κωνσταντινούπολη για την ανέγερση της Αγίας Σοφίας, στη βάση του τρούλλου της οποίας υπάρχουν τέσσερις γρανιτένιοι κίονες από την Έφεσο.
Ο ναός του αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στην Έφεσο βρίσκεται δίπλα στα ερείπια του ναού της Αρτέμιδος κι έχει κτιστεί με χρήση πλήθους υλικών του.

1 σχόλιο:

Σείριος είπε...


«Ἡράκλειτος οὐσίαν εἱμαρμένης ἀπεφαίνετο λόγον τὸν διὰ οὐσίας παντὸς διήκοντα.»

“διὸ δεῖ ἕπεσθαι τῷ (ξυνῷ, τοὐτέστι) τῷ κοινῷ • ξυνὸς γὰρ ὁ κοινός • τοῦ λόγου δ᾽ ἐόντος ξυνοῦ ζῴουσιν οἱ πολλοὶ ὡς ἰδίαν ἔχοντες φρόνησιν.”

“ξὺν νόῳ λέγοντας ἰσχυρίζεσθαι χρὴ τῷ ξυνῷ πάντων.”

“ξυνόν ἐστι πᾶσι τὸ φρονέειν.”

“ἀνθρώποισι πᾶσι μέτεστι γινώσκειν ἑωυτοὺς καὶ σωφρονεῖν”

“ψυχῆς πείρατα ἰὼν οὐκ ἂν ἐξεύροιο, πᾶσαν ἐπιπορευόμενος ὁδόν • οὕτω βαθὺν λόγον ἔχει.”

“ψυχῆς ἐστι λόγος ἑωυτὸν αὔξων.”

«οὐκ ἐμοῦ, ἀλλὰ τοῦ λόγου ἀκούσαντας ὁμολογεῖν σοφὸν ἐστίν ἕν πάντα εἶναι»

“τοῦ δὲ λόγου τοῦδ᾽ ἐόντος ἀεὶ ἀξύνετοι γίνονται ἄνθρωποι καὶ πρόσθεν ἢ ἀκοῦσαι καὶ ἀκούσαντες τὸ πρῶτον • γινομένων γὰρ πάντων κατὰ τὸν λόγον τόνδε ἀπείροισιν ἐοίκασι, πειρώμενοι καὶ ἐπέων καὶ ἔργων τοιούτων, ὁκοίων ἐγὼ διηγεῦμαι κατὰ φύσιν διαιρέων ἕκαστον καὶ φράζων ὅκως ἔχει • τοὺς δὲ ἄλλους ἀνθρώπους λανθάνει ὁκόσα ἀνθρώπους λανθάνει ὁκόσα ἐγερθέντες ποιοῦσιν, ὅκωσπερ ὁκόσα εὕδοντες ἐπιλανθάνονται.”
«ᾧ μάλιστα διηνεκῶς ὁμιλοῦσι λόγῳ, τῷ τά ὅλα διοικοῦντι, τούτῳ διαφέρονται, καὶ οἷς καθ᾽ ἡμέρην ἐγκυροῦσι, ταῦτα αὐτοῖς ξένα φαίνεται.»
Δηλαδή: Μ’ όποιον πάνω απ’ όλα αδιάκοπα συναναστρέφονται, τον λόγο, που τα διοικεί όλα, από αυτόν απέχουν κατά την συνείδηση κι αναγνώριση - κι έτσι όσα καθημερινώς συναντούν τους φαίνονται ξένα κι ανοίκεια.

“ἀξύνετοι ἀκούσαντες κωφοῖσιν ἐοίκασι• φάτις αὐτοῖσιν μαρτυρεῖ παρεόντας ἀπεῖναι.”

“Ἀλλὰ τῶν μὲν θείων τὰ πολλά, καθ᾿ Ἡράκλειτον, ἀπιστίῃ διαφυγγάνει μὴ γιγνώσκεσθαι.”

«βλὰξ ἄνθρωπος ἐπὶ παντὶ λόγωι ἐπτοῆσθαι φιλεῖ.»


“τοὺς καθεύδοντας ἐργάτας εἶναι καὶ συνεργοὺς τῶν ἐν τῷ κόσμῳ γινομένων.”

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

Αρχειοθήκη ιστολογίου